Κοσμάς / Οι Γιωργατζάδες και τα χτένια
Το επάγγελμα του χτενοποιού το ασκούσαν για πολλά χρόνια, κατ΄ αποκλειστικότητα στην Ελλάδα, οι Κοσμίτες. Αυτοί που κατασκεύαζαν χτένια του αργαλειού από καλάμι τους έλεγαν «Γιωργατζάδες». Το ίδιο γνωστά με την κατασκευή των χτενιών είναι και τα φημισμένα χειροποίητα κοσμίτικα υφαντά και τα κεντήματα που τα σχεδίαζαν και τα έφτιαχναν οι Κοσμίτισσες με τα χέρια τους στον αργαλειό. Για τους «Γιωργατζάδες» τεχνίτες, με την πείρα που διαθέτανε αλλά και το μεράκι που βάζανε πάνω στην τέχνη τους, η δουλειά τους γινόταν εύκολη.
Ήταν πραγματικά αξιοπρόσεκτος ο ρυθμός και η ταχύτητα με την οποία πλέκανε, καθιστοί σ' ένα ξύλινο σκαμνί, τα χτένια. Οι καλοί τεχνίτες μπορούσαν να ετοιμάσουν μέσα σε μία ημέρα, μέχρι και οχτώ χτένια. Δίνανε όλο τον εαυτό τους στην κατασκευή του χτενιού, πρόσεχαν την κάθε λεπτομέρεια του με σχολαστικότητα, δίνανε στο κάθε χτένι την ομορφιά του πηγαία κι' αυθόρμητα, όπως την αισθάνονταν, έκαναν συνδυασμούς χρωμάτων (κίτρινο καλάμι με κόκκινη ή άσπρη, ή μαύρη ή μπλε κλωστή) για να δώσουν στο χτένι την ξεχωριστή του χάρη. Πάνω στα «κεφαλάρια» του χτενιού, ανάλογα με το κέφι τους χάραζαν ημερομηνίες και σύμβολα (σταυρούς, καρδιές, ήλιους, λουλούδια κλπ.) ονόματα και φυσικά το όνομα του χωριού τους, με το οποίο ακόμα και τώρα συνδέονται συναισθηματικά.
Αξίζει να αναφερθεί ότι οι «Γιωργατζάδες» χαρακτηρίζονταν από ανεπτυγμένο αίσθημα ομαδικότητας και θεωρούσαν ότι η τέχνη τους ήταν μοναδική. Αυτό αποδεικνύεται απ' το γεγονός ότι μεταξύ τους είχαν αναπτύξει μία δικιά τους συναισθηματική διάλεκτο, τα «Γιωργατζίδικα» που ίσως να τους βοηθούσε να κρατήσουν τα μυστικά του επαγγέλματος.